Wniosek o urlop wychowawczy
Każdy rodzic, który jest zatrudniony na umowę o pracę, a jego staż pracy wynosi przynajmniej 6 miesięcy, może złożyć wniosek o urlop wychowawczy. Liczy się łączny staż pracy. Pracownik nie musi pracować 6 miesięcy u jednego pracodawcy, aby skorzystać z urlopu. Poprzednie okresy zatrudnienia u innych pracodawców również brane są pod uwagę.
Pracownik powinien złożyć wniosek o urlop wychowawczy nie później niż 3 tygodnie (21 dni kalendarzowych) przed planowanym wolnym. Podania nie trzeba dostarczać osobiście, ważne, aby trafiło do kadr. Wniosek można wysłać drogą elektroniczną lub pocztą.
💡 Pracodawca nie może odmówić pracownikowi urlopu wychowawczego i w trakcie jego trwania nie może rozwiązać z nim umowy o pracę.
Urlop wychowawczy 2024 — ile trwa?
Urlop wychowawczy trwa 36 miesięcy, z czego miesiąc przeznaczony jest tylko dla jednego rodzica. Na przykład jeśli mama zdecyduje się skorzystać z całego urlopu wychowawczego, może wziąć maksymalnie 35 miesięcy, bo 1 przysługuje ojcu — i na odwrót.
Nie ma też przeciwwskazań, aby oboje rodzice skorzystali z urlopu wychowawczego w tym samym czasie. W takiej sytuacji każdemu z nich przysługuje 18 miesięcy wolnego.
Na urlop wychowawczy rodzic może się udać zaraz po urlopie rodzicielskim, ale może też skorzystać z niego w późniejszym terminie. Należy jednak pamiętać, że urlop wychowawczy przepada w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 6 lat. W przypadku sprawowania opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem czas na wykorzystanie urlopu wychowawczego jest znacznie dłuższy — aż do 18. urodzin dziecka.
💡 Urlop wychowawczy można wziąć na raty — maksymalnie w 5 częściach.
Czy urlop wychowawczy jest płatny?
Urlop wychowawczy NIE jest płatny. Płatne są poprzednie urlopy: macierzyński i rodzicielski.
Zasiłek wychowawczy
Osoby o bardzo niskim dochodzie nieprzekraczającym 674 zł na osobę (764 zł w przypadku opieki nad dzieckiem z niepełnosprawnością), mogą ubiegać się o zasiłek wychowawczy. Wysokość zasiłku wychowawczego wynosi 400 zł. Z tej formy wsparcia rodzice mogą korzystać od 24 do 72 miesięcy:
- 24 miesiące — w przypadku opieki nad jednym dzieckiem;
- 36 miesięcy — w przypadku opieki na bliźniętami i większą liczbą dzieci urodzonych podczas jednego porodu;
- 72 miesiące — w przypadku opieki nad dzieckiem niepełnosprawnym.
Zasiłek wychowawczy NIE przysługuje, jeśli rodzic ubiegający się o niego:
- bezpośrednio przed uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego pozostawał w stosunku pracy przez okres krótszy niż 6 miesięcy;
- podjął lub kontynuuje zatrudnienie, lub inną pracę zarobkową, która uniemożliwia mu sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem;
- korzysta aktualnie z zasiłku macierzyńskiego lub innego świadczenia rodzicielskiego.
Urlop wychowawczy — często zadawane pytania
Masz pytania związane z urlopem wychowawczym? Zapoznaj się z odpowiedzią na najczęściej zadawane pytania, a jeśli i tu nie znajdziesz odpowiedzi, zostaw pytanie w komentarzu pod artykułem.
Czy urlop wychowawczy wlicza się do stażu pracy/emerytury?
Tak, urlop wychowawczy wlicza się do stażu pracy, a co za tym idzie — do emerytury. Mówi o tym art. 186 ust. 5 Kodeksu Pracy: „Okres urlopu wychowawczego, w dniu jego zakończenia, wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze”.
Prawo to obowiązuje od 1999 roku. Urlop wychowawczy wzięty przed 1999 r. nie jest wliczany do stażu pracy i emerytury.
Czy za urlop wychowawczy przysługuje urlop wypoczynkowy?
Nie, za urlop wychowawczy NIE przysługuje urlop wypoczynkowy. Urlop wypoczynkowy przysługuje za urlop macierzyński i rodzicielski.
Przykład 1:
Pracownik przepracował pierwsze 3 miesiące roku kalendarzowego. Od kwietnia do końca roku przebywa na urlopie wychowawczym. Urlop wypoczynkowy przysługuje mu tylko za 3 przepracowane miesiące w roku.
Przykład 2:
Pracownik w danym roku przebywał 8 miesięcy na urlopie rodzicielskim i 4 miesiące na urlopie wychowawczym. Wymiar urlopu wypoczynkowego, jaki należy mu się za ten rok, wynosi 2/3 podstawy wymiaru urlopu (tylko za okres urlopu rodzicielskiego).
Czy na urlopie wychowawczym można pracować?
Tak, na urlopie wychowawczym można pracować u obecnego lub innego pracodawcy pod warunkiem, że aktywność zawodowa nie uniemożliwia sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. W praktyce oznacza to, że pracownik może pracować maksymalnie na 1/2 etatu — w przeciwnym razie praca może być potraktowana jako przeszkoda w sprawowaniu opieki.
Czy urlop wychowawczy wlicza się do nagrody jubileuszowej?
Tak, urlop wychowawczy wlicza się do stażu pracy, więc okres ten jest brany pod uwagę wymaganiach odnośnie do nagrody jubileuszowej. Jeśli jednak termin przyznania nagrody jubileuszowej wypada w trakcie urlopu wychowawczego, pracownik otrzyma ją dopiero po powrocie do pracy.
Koniec urlopu wychowawczego — co dalej?
Urlop wychowawczy jest trzecim i ostatnim urlopem (wcześniej: macierzyński/tacierzyński i rodzicielski) przysługującym rodzicom na wychowanie dziecka. Po tym czasie rodzic może jeszcze ewentualnie wykorzystać urlop wypoczynkowy, a następnie musi wrócić do pracy. Pracownikowi wracającemu z urlopu wychowawczego pracodawca ma obowiązek zapewnić pracę na tym samym lub równorzędnym stanowisku.
Jesteś aktywnym zawodowo rodzicem lub pracujesz w dziale HR? Poznaj inne rodzaje świadczeń rodzicielskich:
urlop macierzyński | urlop tacierzyński | urlop rodzicielski | urlop ojcowski | opieka nad dzieckiem | kosiniakowe