Wypowiedzenie umowy o pracę umożliwia zakończenie współpracy pomiędzy pracownikiem z dotychczasowym pracodawcą. O rozwiązanie umowy może wystąpić każda ze stron. Przeczytaj artykuł i poznaj najważniejsze informacje na temat rozwiązania umowy o pracę oraz o obowiązujących okresach wypowiedzenia. Z tekstu dowiesz się też, jak napisać wypowiedzenie o pracę i jakie elementy powinno zawierać!
Wypowiedzenie umowy o pracę — wstęp
Rozwiązanie umowy o pracę może nastąpić z inicjatywy pracodawcy lub pracownika. Z tego względu wyróżniamy: wypowiedzenie umowy o pracę przez pracownika, wypowiedzenie umowy o pracę przez pracodawcę oraz wypowiedzenie umowy o pracę za porozumieniem stron. Bez względu na to, która strona składa podanie, obowiązują odpowiednie okresy wypowiedzenia. Jeśli strony dogadają się co do warunków zakończenia współpracy, wtedy okres wypowiedzenia nie obowiązuje, a współpraca może zakończyć się nawet w dniu złożenia wypowiedzenia.
Okres wypowiedzenia umowy o pracę — ile wynosi?
Zarówno w przypadku umowy o pracę na czas określony, jak i nieokreślony długość okresu wypowiedzenia zależy od stażu pracy pracownika w danej firmie i wynosi ono:
- 2 tygodnie — jeśli pracownik przepracował mniej niż 6 miesięcy.
- 1 miesiąc — jeśli pracownik przepracował minimum 6 miesięcy, ale nie więcej niż 3 lata.
- 3 miesiące — jeśli pracownik przepracował w firmie ponad 3 lata.
Inny okres wypowiedzenia obejmuje pracowników, którzy zatrudnieni są na okres próbny. W tym przypadku okres wypowiedzenia wynosi:
- 3 dni — jeśli pracownik przepracował nie więcej niż 2 tygodnie.
- 1 tydzień — jeśli pracownik przepracował przynajmniej 2 tygodnie, ale nie więcej niż 3 miesiące.
- 2 tygodnie — jeśli pracownik przepracował przynajmniej 3 miesiące.
💡 Zgodnie z prawem pracy okres wypowiedzenia jest skuteczny na koniec tygodnia lub miesiąca. Jak to wygląda w praktyce? Zobacz na poniższych przykładach.
Przykład 1: Pan Ryszard przepracował w firmie Kogucik 2 lata, zatem ma miesięczny okres wypowiedzenia. Wypowiedzenie złożył 16 maja. Jego okres wypowiedzenia kończy się zatem 30 czerwca. Bez względu na to, którego dnia maja złożyłby wypowiedzenie — 1, 15 czy 31, jego okres wypowiedzenia skończy się wraz z końcem czerwca.
Przykład 2: Pani Halina przepracowała w firmie Owocowy raj 4 miesiące — jej okres wypowiedzenia wynosi 2 tygodnie. Wypowiedzenie złożyła w środę, ale jej 2-tygodniowy okres wypowiedzenia zacznie obowiązywać od przyszłego tygodnia (poniedziałku). Bez względu na to, w który dzień tygodnia złoży wypowiedzenie, zacznie ono obowiązywać od poniedziałku kolejnego tygodnia.
Czy podczas okresu wypowiedzenia trzeba pracować?
To zależy, jak pracownik dogada się z pracodawcą. Większość pracowników normalnie świadczy swoje usługi na rzecz pracodawcy podczas okresu wypowiedzenia. Część pracowników wykorzystuje w tym czasie zaległy urlop, przez co fizycznie w pracy spędzają mniej dni.
Pracodawca może też zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy. W tym przypadku musi złożyć stosowne oświadczenie i poinformować o tym fakcie pracownika.
❗Zwolnienie pracownika ze świadczenia pracy nie zwalnia pracodawcy z obowiązku zapłacenia pracownikowi wynagrodzenia za czas trwania okresu wypowiedzenia.
Wypowiedzenie umowy o pracę — wzór
Jak napisać wypowiedzenie z pracy? Jeśli chcesz samodzielnie napisać wypowiedzenie umowy o pracę, pamiętaj, aby zawierało ono takie elementy jak:
- miejscowość i datę (prawy górny róg)
- dane pracodawcy (prawy górny róg, tuż pod datą i miejscowością)
- Twoje dane (lewy górny róg)
- nagłówek na środku o treści: Wypowiedzenie Umowy o Pracę
- treść wypowiedzenia: Wypowiadam umowę o pracę zawartą w dniu (data) z zachowaniem (czas np. miesięcznego) okresu wypowiedzenia, który upłynie (data).
- data i podpis pracownika (pod treścią)
- miejsce na datę i podpis pracodawcy (poniżej).
Poniżej na grafice możesz zobaczyć, jak wyglądają przykładowe formularze wypowiedzenia o pracę.
Wypowiedzenie umowy o pracę przez pracownika
Pracownik może rozwiązać umowę o pracę z pracodawcą w każdym momencie trwania stosunku pracy i, co ważne, nie musi podawać przyczyny swojej decyzji. Jeśli chce zakończyć współpracę z aktualnym pracodawcą, jedyne, co musi zrobić, to wręczyć pracodawcy wypowiedzenie: drogą elektroniczną, pocztą lub osobiście.
Chociaż pracownik nie musi podawać przyczyny swojego odejścia, warto zastanowić się, co było powodem jego decyzji. Szukanie przyczyn odejścia z pracy jest szczególnie ważne, jeśli pracownicy zwalniają się często. Wysoka rotacja pracowników może oznaczać, że w firmie nie dzieje się dobrze i trzeba się temu przyjrzeć. Z pewnością jakieś obszary są do poprawy. Najczęstszą przyczyną odejścia pracowników są: brak możliwości rozwoju zawodowego, brak podwyżek, zła atmosfera w pracy oraz brak benefitów pracowniczych.
Pracownicy odchodzą z pracy? Dowiedz się, jak to zmienić! Przeczytaj artykuł: Jak zatrzymać pracownika w firmie? 7 skutecznych sposobów.
Rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika bez wypowiedzenia
W szczególnych przypadkach pracownik może rozwiązać z pracodawcą umowę bez zachowania okresu wypowiedzenia. Jest to możliwe w dwóch sytuacjach:
- Jeśli lekarz medycyny pracy (np. podczas badań okresowych) wyda oświadczenie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika.
- Jeśli pracodawca dopuści się wobec pracownika ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków. Przykład: niewypłacanie wynagrodzenia, poniżanie lub ośmieszanie pracownika, złośliwa odmowa udzielenia urlopu wypoczynkowego w ustawowym terminie, nakazanie kobiecie w ciąży pracy w godzinach nadliczbowych.
Wypowiedzenie umowy o pracę przez pracodawcę
Zgodnie z dyrektywą work life balance, pracodawca musi uzasadnić rozwiązanie umowy o pracę z pracownikiem. Według Sądu Najwyższego powód ten musi być konkretny, rzeczywisty i indywidualny. Uzasadnienie rozwiązania umowy musi być dołączone do wypowiedzenia. Jaki to może być powód? Pracodawcy najczęściej decydują się na rozwiązanie umowy z pracownikiem z powodu:
- zmniejszenia stanu zatrudnienia;
- likwidacji stanowiska pracy;
- odmowy podpisania przez pracownika umowy o zakazie konkurencji;
- dezorganizacji pracy z powodu długotrwałej nieobecności pracownika;
- nadużycia zaufania przez pracownika.
W jakich sytuacjach pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę?
Pracodawca nie może rozwiązać umowy o pracę z pracownikiem z powodu:
- Udania się pracownika na szkolenie na koszt pracodawcy w godzinach pracy w przypadku, gdy pracownik ma do nich prawo (np. wynika to z regulaminu pracy).
- Wnioskowania pracownika o: zmianę rodzaju umowy, zatrudnienie w pełnym wymiarze godzin, zmianę umowy na umowę na czas nieokreślony lub o bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy.
- Pozostawania w stosunku pracy lub pozostawania w innym stosunku prawnym niż stosunek pracy (np. umowa zlecenie, umowa o dzieło) z innym pracodawcą.
- Wymagania przez pracownika podania informacji, które pracodawca ma obowiązek przekazać w terminie 7 lub 30 dni od dnia dopuszczenia pracownika do pracy.
- Wymagania przez pracownika podania informacji o zmianie adresu siedziby lub adresu zamieszkania — w przypadku pracodawcy będącego osobą fizyczną nieposiadającą siedziby.
- Wymagania przez pracownika podania informacji o zmienionych warunkach zatrudnienia, o objęciu pracownika układem zbiorowym pracy lub innym porozumieniem zbiorowym.
- Żądania przez pracownika podania informacji w przypadku wyjazdu pracownika do pracy lub w celu wykonania zadania służbowego poza granicami kraju na okres przekraczający 4 kolejne tygodnie, takich jak:
- państwo lub państwa, w których praca lub zadanie służbowe mają być wykonywane;
- przewidywany czas trwania tej pracy lub zadania służbowego;
- walucie, w której będzie wypłacane wynagrodzenie w tym czasie;
- świadczenia pieniężne lub rzeczowe, które mogą być wypłacane w tym czasie
- zapewnienie lub brak zapewnienia powrotu pracownika do kraju;
- warunki powrotu pracownika do kraju.
Pracodawca powinien wręczyć pracownikowi wypowiedzenie osobiście lub pocztą.
Wypowiedzenie umowy o pracę za porozumieniem stron
Wypowiedzenie umowy o pracę może także nastąpić za porozumieniem stron. W tym przypadku pracodawca i pracownik dogadują się, co do warunków rozwiązania umowy o pracę.
Przykładowe wypowiedzenie UoP za porozumieniem stron przedstawiono na grafice poniżej:
Rozwiązanie umowy o pracę — podsumowanie
Rozwiązanie umowy o pracę może nastąpić zarówno ze strony pracodawcy, jak i pracownika. Pracownik nie musi podawać przyczyny swojej decyzji, natomiast pracodawca jest zobowiązany do dołączenia uzasadnienia. O ile obie strony nie ustalą indywidualnych warunków rozstania, obowiązują okresy wypowiedzenia, które wynikają ze stażu pracy pracownika.
Szukasz nowej pracy? A może jesteś pracodawcą i chcesz przyciągnąć najlepszych kandydatów? Odkryj Bliskopracy.pl!